Dekabrın 8-də AMEA-nın Əsas binasında “Şuşa ili”nə həsr olunmuş “Azərbaycan dilinin
Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dialektoloji atlası”nın təqdimat mərasimi keçirilib.
Tədbiri giriş sözü ilə AMEA-nın prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli açaraq Nəsimi
adına Dilçilik İnstitutunun Azərbaycan dialektologiyası şöbəsi əməkdaşlarının bir neçə
illik zəhmətinin bəhrəsi olan dialektoloji atlasın elmi, ictimai-siyasi əhəmiyyətə malik
olduğunu deyib.
O, “Azərbaycan dilinin Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dialektoloji atlası”nın Azərbaycan
Respublikası Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin Qarabağda xalqımıza
qazandırdığı tarixi zəfərə humanitar sahənin alimlərinin, Azərbaycan dialektoloqlarının
elmi dəstəyinin bariz bir nümunəsi, böyük töhfəsi olduğunu bildirib. AMEA rəhbəri qeyd
edib ki, atlasda Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun Azərbaycan diyarı, Oğuz yurdu, Türk
torpağı olduğu dil hadisələri əsasında dəqiq şəkildə isbat olunub.
O, atlasın müstəqillik dövrü Azərbaycan dilçiliyinin səviyyəsini göstərən ən qiymətli əsər
olduğunu qeyd edib. Akademik İsa Həbibbəyli kitabın ərsəyə gəlməsində əməyi keçən
hər kəsin fəaliyyətini yüksək dəyərləndirib, nəşrin ərsəyə gəlməsindəki xidmətlərinə görə
dialektoloji atlas qrupunun rəhbəri dosent Kifayət İmamquliyevanın və onun
komandasının AMEA-nın Humanitar Elmlər Bölməsinin Fəxri fərmanı ilə təltif
olunduğunu diqqətə çatdırıb.
AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun baş direktoru professor Nadir Məmmədli
bildirib ki, “Azərbaycan dilinin Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dialektoloji atlası areal
dilçilik sahəsində xidmətdir. Bu atlas cənab Prezident İlham Əliyevin çağırışına ilk səs
verən dilçilik əsəridir. Atlas xəritələrində öz əksini tapmış dil faktları, səciyyəvi
dialektoloji xüsusiyyətlər regionun qədim türk yurdu olmasının danılmaz
sübutudur.
Nadir Məmmədli vurğulayıb ki, nəşr yalnız dilçilər üçün deyil, coğrafiya, tarix,
etnoqrafiya, kulinariya və digər sahələrin mütəxəssisləri üçün də dəyərlidir.
Bildirib ki, “Atlas” xəritələrində öz əksini tapmış dil faktları, səciyyəvi dialektoloji
xüsusiyyətlər regionun qədim türk yurdu olmasının danılmaz sübutudur.
Daha sonra Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin baş
direktoru, akademik Rafael Hüseynov çıxış edərək “Azərbaycan dilinin Qarabağ və Şərqi
Zəngəzur dialektoloji atlası”nın nəşrini Azərbaycanın elmi həyatında linqvistika hadisəsi
olmaqla yanaşı, böyük siyasi anlam daşıdığını da bildirib.
Azərbaycan dilində dialektoloji atlaslarının tərtibi istiqamətində işlərə 1950-ci illərdən
başlanıldığını deyən Rafael Hüseynov sonralar Azərbaycan dilinin müxtəlif bölgələr üzrə
dialektoloji atlaslarının işıq üzü gördüyünü diqqətə çatdırıb.
Professor Nadir Məmmədli institutda Dərbənd və güney azərbaycanlılar haqqında atlasın
da hazırlanmasının nəzərdə tutulduğunu söyləyib.
Sonra Dilçilik İnstitutunun Azərbaycan Dialektologiyası şöbəsinin müdiri, dosent Kifayət
İmamquliyeva atlasla bağlı məruzəsini təqdim edib. Qeyd olunub ki, atlasın müəllifi və
tərtibçiləri Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dialekt və şivələrini fonetik, qrammatik və leksik
səviyyədə tədqiq ediblər. Uzunmüddətli elmi axtarışlar nəticəsində ərsəyə gələn, dünya
dilçiliyində, dialektoloji atlasların hazırlanması tarixində mühüm və əhəmiyyətli hadisə
olan, dünya ictimaiyyətinə dörd (Azərbaycan, türk, rus, ingilis) dildə təqdim olunan
“Azərbaycan dilinin Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dialektoloji atlası” Azərbaycan
həqiqətlərinin bəyanıdır.
Tədbirdə Atatürk Mərkəzinin direktoru, akademik Nizami Cəfərov, Dilçilik İnstitunun
baş elmi işçisi, professor Qəzənfər Kazımov,. Abbasqulu Ağa Bakıxanov adına Tarix
İnstitutunun Baş direktoru, professor Kərim Şükürov, . Azərbaycan Milli
Kitabxanasının direktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi, professor Kərim Tahirov və
başqaları çıxış edərək təqdim olunan atlasın məziyyətlərindən danışıblar.
Şrifti böyüt:
Çap et